Tradycje monastyczne w Europie. Między liturgiką a performatyką II

Konferencja Tradycje monastyczne w Europie. Między liturgiką a performatyką II jest już drugą próbą podjęcia problemu tzw. zwrotu performatywnego w literaturoznawstwie, teatrologii, kulturoznawstwie i teologii, oraz wykorzystania metod performance studies w obszarze wyobrażeń wyższej rzeczywistości.

Konferencja obejmuje dwa obszary badań nakierowanych na praktykę i teorię. Praktyczne wykorzystanie performatyki w badaniach nad liturgią i życiem zgromadzeń zakonnych nabrało szczególnej aktualności: Papieże Benedykt XVI, a obecnie Franciszek zwrócili się w swoim nauczaniu ku monastycznym źródłom chrześcijaństwa. Równocześnie dynamiczny rozwój performatyki skłania do głębszej refleksji nad metodyką badań. Interesować nas będzie z jednej strony odrębność działania liturgicznego od antropologicznych modeli rytuału, a z drugiej mniej lub bardziej ukryta obecność liturgii i opartego na jej wzorze modelu dramaturgicznego w polskim teatrze i dramacie.
Prof. dr hab. Dariusz Kosiński
Dr hab. Zbigniew Władysław Solski

Program

22/10 {środa} 9:30–17:00
Opole, Uniwersytet Opolski, Wydział Teologiczny, ul. Drzymały 1a

09:30–10:00 | Otwarcie konferencji
J.M. Rektor Uniwersytetu Opolskiego prof. Stanisław Nicieja

10:00–13:00 | Obrady plenarne zakończone dyskusją

prof. dr hab. Michał Masłowski (Université Paris-Sorbonne (Paris IV)): Akcja widzialna i niewidzialna pogrzebu

prof. dr hab. Dariusz Kosiński (Uniwersytet Jagielloński): Poza normę liminalną – ku teatrowi ubogiemu

ks. prof. dr hab. Helmut Jan Sobeczko (Uniwersytet Opolski): XVIII-wieczne formy pobożności pasyjnej w kościołach zakonnych w opisie Jędrzeja Kitowicza (+1804)

prof. dr hab. Anna Pobóg-Lenartowicz (Uniwersytet Opolski): Liturgia  kanoników regularnych na Śląsku w średniowieczu

13:00–14:30 | Przerwa

14:30–17:00 | Obrady w sekcjach

Sekcja I
dr Piotr Dobrowolski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza): Wcielenia „obrzędu świętokradzkiego”. Polityczne, codzienne i popkulturowe rytuały w teatralnych realizacjach „Dziadów” Adama Mickiewicza

dr Dorota Jarząbek-Wasyl (Uniwersytet Jagielloński): Duchowe ojcostwo i idea pustelni w relacjach W. Lutosławskiego i J. Osterwy

dr Katarzyna Flader-Rzeszowska (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego): Kościelny ceremoniał i indiańskie obrzędy religijne. Wpływ misyjnej działalności zakonników na meksykańskie Święto Zmarłych

dr Elżbieta Kołdrzak (Uniwersytet Łódzki): Indyjska koncepcja rasa i japońska koncepcja hana – estetyka doświadczenia granicznego

Sekcja II
ks. prof. dr hab. Franciszek Wolnik (Uniwersytet Opolski): Formy pobożności praktykowane przez nyskich bożogrobców

dr hab. Marek Dybizbański (Uniwersytet Opolski): Dramat – teatr – mit. „Oblubienica z Messyny” Friedricha Schillera w kręgu mitotwórczych projektów romantyzmu

dr Marlena Krupa (Uniwersytet Wrocławski): Święty Jan od Krzyża: mistyk, poeta, performer

dr Anna Kawalec (Katolicki Uniwersytet Lubelski): Radość i kontemplacja jako franciszkański projekt performatyki (na podstawie reguły Mniszek Trzeciego Zakonu Regularnego Świętego Franciszka z Asyżu, tzw. bernardynek polskich)

dr Ewa Szkudlarek (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza): Performatywne anioły… nie tylko na obrazach malarskich

Sekcja III
dr hab. Zbigniew Władysław Solski (Uniwersytet Opolski): Cisza i milczenie. Performanse benedyktynów tynieckich

dr Agata Strządała (Uniwersytet Opolski): Tyniecka ikebana

dr Agnieszka Draus (Akademia Muzyczna w Krakowie): Cykl sceniczny „Licht” Karlheinza Stockhausena. Współczesny, kosmiczno-rytualny teatr muzyczny

dr Magdalena Hasiuk-Świerzbińska (Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk): Topos mnicha w polskim teatrze więziennym

23/10 {czwartek} 10:00–17:00
Wrocław, Instytut Grotowskiego, Sala Teatru Laboratorium

10:00–12:30 | Obrady plenarne

prof. dr hab. Andrea Meyer-Fraatz (Friedrich-Schiller-Universität Jena): Dramat i zagrzebskie przedstawienie „Brat Magarac” w teatrze ZKM chorwackiego reżysera René Medveseka

prof. dr hab. Anna Kuligowska-Korzeniewska (Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza): Leon Schiller – oblat benedyktyński

dr hab. Tadeusz Kornaś (Uniwersytet Jagielloński): „Patrzą bez wstydliwości i śmieją się bez miary”. Teatr, taniec, widowiska w apoftegmatach Ojców Pustyni (Egipt, IV–VI w.)

dr hab. Ireneusz Guszpit (Uniwersytet Wrocławski, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie, Oddział we Wrocławiu): Obrzędowość – jakostek odtworzenia myśli i uwydatnienia zamysłu twórcy treści – według Juliusza Osterwy

prof. Maria Reut (Dolnośląska Szkoła Wyższa): Wyobraźnia narracyjna i samorozumienie

12:30–14:00 | Przerwa

14:00–17:00 | Obrady plenarne zakończone dyskusją i podsumowaniem konferencji

ks. prof. dr hab. Marek Lis (Uniwersytet Opolski): Filmowe wyobrażenia klasztoru: realizm, magia, mit („Ludzie Boga”, „Jasminum”, „Wyspa”)

ks. prof. dr hab. Erwin Mateja (Uniwersytet Opolski): Formy pobożności pasyjnej cystersów z Krzeszowa

prof. dr hab. Remigiusz Pośpiech (Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Opolski): Formy muzyki pasyjnej w tradycji liturgiczno-muzycznej klasztoru paulinów na Jasnej Górze

Wydarzenie towarzyszące

21–23/10 {wtorek–czwartek} 19:00
Wrocław, Instytut Grotowskiego, Studio Na Grobli

Armine, Sister
Spektakl Teatru ZAR

Organizatorzy
Instytut Liturgii, Muzyki i Sztuki Sakralnej, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego
Instytut Polonistyki i Kulturoznawstwa, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Opolskiego
Instytut Grotowskiego we Wrocławiu
Institut für Slawistik, Friedrich-Schiller-Universität, Jena

Współorganizator
Towarzystwo Przyjaciół Opola