Aktualnie jesteś: VoicEncounters

Zār

Koncert zespołu Mazaher (Egipt)

Program My Voice is My Country

22/04/2016 {piątek} 18:30
Sala Teatru Laboratorium

Bilety: 30 zł

Zār
Fot. Tawfik W. Dajani

Zār to wspólnotowy rytuał uzdrawiający, odprawiany głównie przez kobiety dla kobiet, w którym ogromne znaczenie ma gra na instrumentach perkusyjnych i taniec.

W powszechnej opinii rytuał zār jest często mylnie uznawany za formę egzorcyzmu. W rzeczywistości ma na celu przywrócenie harmonii życia wewnętrznego uczestników. Pozwala kobietom pozbyć się napięć i frustracji, wynikających ze uwarunkowań społecznych, które ograniczają ich ruchy, styl ubior, głosy, a nawet marzenia. Ten pradawny obrzęd oczyszczający odprawia się, aby obłaskawić liczne duchy. Komunikację z nimi ułatwia nieustannie wybijany rytm bębnów, który może skutkować zmianą stanu świadomości, a nawet wprowadzić w trans. Zār może mieć działanie katartyczne – oczyszcza fizycznie i duchowo, wyciszając i przygotowując do ponownej konfrontacji z codziennym życiem.

Pierwszoplanowym instrumentem wykorzystywanym podczas rytuału w Egipcie jest sześciostrunowy instrument strunowy tambura. Choć wizerunki tego świętego instrumentu widnieją na ścianach starożytnych egipskich grobowców i świątyń, to to, czy rytuał był znany w starożytnym Egipcie, nadal pozostaje zagadką. Inne instrumenty wykorzystywane podczas obrzędu to mandżur (skórzany pas z przyszytą dużą liczbą kozich kopyt) i różne instrumenty perkusyjne.

Fot. MakanMazaher to zespół, w którym główną rolę odgrywają kobiety, kultywujące bardzo starą tradycję zār, wciąż żywą w kilku krajach regionu. Umm Sameh, Umm Hassan i Nur El Sabah należą do niewielkiej grupy osób, które wciąż podtrzymują tę tradycję w Egipcie. Członkinie zespołu prezentują trzy różne style zār: egipski (górno-egipski), sudański (afrykański) i pochodzący z Abu el-Gheit .

Rytuał został zepchnięty na margines kultury z powodu złożonej dynamiki, której elementami są magia, tajemnica, podejrzanie nieislamskie duchy i funkcje, jakie pełnią – alternatywne wobec praktyk społecznych, uzdrowicielskich i religijnych głównego nurtu. Muzyka i pieśni przetrwały w niemal niezmienionej formie, ale wiele z polirytmicznych pieśni i śpiewów, wyraźnie różnych od innych egipskich tradycji muzycznych, odeszło w zapomnienie. W Egipcie rytuał zār jest coraz rzadziej praktykowany. Niewielu muzyków potrafi zbudować tamburę i na niej grać, zaledwie kilkanaście osób w Kairze posiada specjalistyczną wiedzę na temat tego rytuału. W całym Egipcie tradycję tę kultywuje jedynie 25 osób.

Zespół Mazaher powstał w 2000 roku dzięki wysiłkom Egipskiego Ośrodka Kultury i Sztuki Makan. Ośrodek Makan zajmuje się dokumentowaniem i rozpowszechnianiem wiedzy na temat unikatowego dziedzictwa muzycznego, jakim jest zār. Doprowadził do spotkania wykonawców, zorganizował dla nich sesje pracy, próby oraz sesje nagraniowe.

Fatma Khalil Darwish, Fatma Abouelella Mohamed Emara, Raafat Mostafa Farrag Farag, Ahmed Saad Abdel Meguid El Maghraby, Nourelsabah Abdelaziz Sayed Salama

Bilety: 30 zł
Kontakt: sekretariat@grotowski-institute.art.pl
tel. 71 34 45 320
Prosimy o odbiór biletów w Sekretariacie (Przejście Żelaźnicze) w terminie uzgodnionym podczas dokonywania rezerwacji.