Ekscentrycy i manieryści

Teatr Cinema powstał w 1992 roku. Założycielami niezależnej wobec sceny dramatycznej grupy byli Zbigniew Szumski, plastyk i scenograf i aktorzy: Dariusz Skibiński, Tadeusz Rybicki, Jan Kochanowski, Bogdan Siwko oraz malarze: Mariusz Mielęcki i Katarzyna Rotkiewicz-Szumska. Siedziba Teatru Cinema mieści w karkonoskiej wiosce Michałowice, w starym poniemieckim ośrodku wypoczynkowym. Dawny pensjonat pełni funkcję sceny roboczej, znajdują się tu również pokoje przeznaczone dla warsztatowiczów, przyjaciół i gości zespołu Cinemy.

Teatr Cinema ma wyraźną i rozpoznawalną na pierwszy rzut oka styli­stykę. Jej cechą dominującą jest polifoniczna struktura spektakli. Nie będąc teatrem dramatycznym ani muzycznym czy teatrem tańca, organicz­nie łączy wszystkie te gatunki, jednocześnie zaprzeczając ich tradycyj­nemu postrzeganiu przez widza.

Teatr kojarzony jest przez krytyków głównie z twórczością Tadeusza Kantora. Plastyczna, głęboko surrealistyczna płaszczyzna spektakli Teatru Cinema zdaje się dominować w aspekcie formalnym, przypominając oniryczne malarstwo René Magrite’a. Estetycznie, ale i pod względem tematycznego zainteresowania codziennością, spektakle Szumskiego, reżysera wszystkich przedstawień Cinemy, nawiązują do dokonań dadaistów, teatru absurdu, a także mizerabilistycznej wrażliwości Mirona Białoszewskiego. Oczywiste jest również nawiązanie do Becketta, a także Latającego cyrku Monty Pythona. Zbigniew Szumski przyznaje się ponadto do swojej fascynacji twórczością Akira Kurosawy, Zbigniewa Rybczyńskiego i Piny Baush: „[…] Cinema to teatr, w którym Kantor spotyka się z Genetem, a ło­kieć z kosmosem, uprawdopodobniając jednocześnie każdą możliwość odbioru i interpretacji. Znajdą tu miejsce zarówno widzowie lubiący intertekstualne gry w skojarzenia, jak i ci, dla których teatr nie jest ani świętem, ani celebracją. Jest miejscem wyzwalania się poprzez co­dzienność, stowarzyszeniem ku Teraźniejszości […]” (Katarzyna Dudek, Tam gdzie łokieć spotyka się z kosmosem, „Didaskalia” 2007 nr 82).

Do tej pory teatr zrealizował spektakle: Dong, Bilard, Nie mówię tu o miłości, Brudne piękno, Tak.To.Tu, Miałem taki sen, Trylogia Petera Handke (we współpracy z Aspik Theater z Niemiec i Local Theatre z Izraela), Albert Lux, Słownik sytuacji (koprodukcja ze Spielart Festival z Monachium, Hebbel Theater z Berlina, FFT Düsseldorf), Mamo, chcę tańczyć Mahlera (koprodukcja z LOFFT Lipsk), Krótka historia kroku marszowego, Opowieści i pamięć (koprodukcja z Acco Theatre z Izraela), Hotel Dieu, Re//mix. Pina Baush, Rewia Ognia, Posthuman Theatre (we współpracy z Teatrem Kaitaisha z Tokio), Upadek przyszłości (we współpracy z tancerzem i choreografem z Izraela, Iradem Mazliah), Heartbreak Hotel (we współpracy z Teatrem A3) oraz pięć wieczorów z cyklu „Kabaret Olbrzymów”.
Więcej informacji: www.teatrcinema.pl

Zbigniew Szumski urodził się w 1956 roku w Sopocie, studiował na Wydziale Malarstwa i Grafiki w PWSSP w Gdańsku, dyplom u prof. Jerzego Krechowicza (1983). Zajmuje się reżyserią teatralną, rysunkiem, grafiką, scenografią. Jest założycielem i dyrektorem Teatru Cinema, reżyserem wszystkich jego przedstawień prezentowanych na wielu ważnych scenach i festiwalach w Polsce i na świecie. Jako reżyser i scenograf współpracuje również z teatrami w Meksyku, Izraelu, Japonii, Francji i Niemczech. Jest pomysłodawcą i dyrektorem Festiwalu Muzyki Teatralnej odbywającego się od jedenastu lat w Jeleniej Górze. Zbigniew Szumski zrealizował szereg ważnych projektów międzynarodowych, jak współpraca z Teatrem AsPik z Niemiec i Local Theatre z Izraela przy realizacji trylogii Petera Handtke, realizacja międzynarodowego projektu teatralnego w ramach Festiwalu Spielart w Monachium (przy współudziale Hebbel Theater z Berlina i FFT z Dusseldorfu), współpraca z Acco Theatre Center w Izraelu w ramach Polskiego Roku w Izraelu, współpraca z Gekidan Kaitaisha z Tokio w ramach Polskiej Prezydencji w Unii Europejskiej, udział wraz z Teatrem Cinema w wydarzeniu Kantor Machina w Sao Paulo w Brazylii. Pomysłodawca trzech projektów edukacyjnych realizowanych w ramach Lata w Teatrze. Od kilkunastu lat przewodzi radzie programowej Biura Wystaw Artystycznych w Jeleniej Górze. Jest laureatem nagrody Niezależnej Fundacji Popierania Kultury Polskiej im. Jerzego Bonieckiego, stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, laureatem odznaki honorowej Zasłużony dla Kultury Polskiej.

Teatr Kana założony został w 1979 roku przez Zygmunta Duczyńskiego. Początkowo zespół działał jako teatr studencki, potem stopniowo uzyskiwał coraz większą dojrzałość artystyczną i samodzielność organizacyjną. Przełomowe dla istnienia teatru znaczenie miały dwa przedstawienia na podstawie twórczości Wieniedikta Jerofiejewa Moskwa–Pietuszki (1989) i Noc (1993). Oba spektakle prezentowane były wielokrotnie na renomowanych światowych scenach, uzyskiwały znakomite recenzje w takich magazynach jak „The Times”, „Los Angeles Times”, „Los Angeles Weekly”, „The Scotsman”, „Backstage” i wielu innych.

Spektakl Noc zdobył w 1994 roku nagrody First Fringe i Critics Award na Światowym Festiwalu Sztuki w Edynburgu. W 1995 w uznaniu wieloletnich osiągnięć artystycznych oraz działalności wzbogacającej szczecińskie życie artystyczne, Prezydent Szczecina przyznał Zygmuntowi Duczyńskiemu i Teatrowi Kana Nagrodę Artystyczną Miasta Szczecina za rok 1994.

Zespół wielokrotnie grał we wszystkich większych miastach Polski oraz brał udział we wszystkich ważniejszych festiwalach teatrów poszukujących i festiwalach sztuki (m.in. Międzynarodowy Festiwal Malta w Poznaniu, Białostockie Dni Sztuki Współczesnej, Międzynarodowy Festiwal Kultury Żydowskiej, Międzynarodowy Festiwal Reminiscencje w Krakowie, lubelskie Konfrontacje Teatralne). Z przedstawieniami inspirowanymi twórczością Wieniedikta Jerofiejewa występował trzykrotnie na Światowym Festiwalu Sztuki w Edynburgu (w 1995 jako gość honorowy), a także m.in. w Moskwie, Amsterdamie, Berlinie, Los Angeles, Santa Monica, Santa Ana, Pasa Dena, San Diego, San Francisco (USA), Cheltenham College (Wielka Brytania), Nitrze (Słowacja), Amsterdamie, Berlinie i Londynie (otwarcie Festiwalu Visual Theatre w 1995).
Więcej informacji: www.kana.art.pl

Dariusz Mikuła jest współtwórcą i wieloletnim koordynatorem Teatru Kana oraz aktorem, a od 2007 roku dyrektorem Ośrodka Teatralnego Kana. Występował w większości autorskich spektakli Zygmunta Duczyńskiego (m.in. Czarne światła, Noc, nagrody First Fringe i Critics Award na Światowym Festiwalu Sztuki w Edynburgu w 1994 roku, Szlifierze Nocnych Diamentów, Miłość Fedry, Widmokrąg, Geist), a także w kolejnych przedstawieniach tworzonych przez zespół (Lailonia, Niewypowiedziane, Hotel Misery deLux) oraz innych projektach i akcjach teatralnych. Laureat Nagrody Fundacji Polcul za działalność na rzecz rozwoju życia teatralnego w Szczecinie. Od trzydziestu lat koordynuje realizację projektów, spektakli, festiwali i innych działań kulturotwórczych w Szczecinie. Kurator II edycji Akademii Teatru Alternatywnego.